Wielu teologów i duchownych – wśród nich Marcin Luter, Ulrich Zwingli i Jan Kalwin – zaczęło krytycznie patrzeć na naukę i praktykę Kościoła katolickiego. Sprzeciwiali się m.in. handlowi odpustami, nadmiernemu wpływowi hierarchii kościelnej i oderwaniu się od Pisma Świętego.
Reformatorzy domagali się powrotu do:
biblijnego przesłania o łasce i usprawiedliwieniu z wiary,
uczestnictwa całego ludu w życiu Kościoła,
kaznodziejstwa, modlitwy i nabożeństw w języku zrozumiałym dla wiernych.
Chociaż Reformacja nie miała na celu rozłamu, lecz odnowę, to w konsekwencji doprowadziła do powstania nowych wspólnot – w tym Kościołów ewangelickich. Główne idee Reformacji – Sola Scriptura (tylko Pismo), Sola Fide (tylko wiara), Sola Gratia (tylko łaska) – stały się fundamentem teologicznym protestantyzmu.
Reformacja trwale wpłynęła na Kościół, społeczeństwo, kulturę i edukację. W jej duchu narodziła się odpowiedzialność za osobistą lekturę Biblii, rozwój szkolnictwa, wolność sumienia i dialog między wyznaniami. Dziś Kościół Ewangelicki czerpie z tego dziedzictwa, kontynuując jego przesłanie: ciągłej odnowy życia w wierze i wspólnocie.